NIEMCEWICZ Julian Ursyn (1758-1841)
ŚPIEWY HISTORYCZNE
z uwagami Lelewela
Kraków 1835, Nakład i Druk Józefa Czecha, str. [10], XIII, 485, [1]; format 13x21 cm
Dzieło z kanonu polskiej literatury patriotycznej XIX w. Zbiór wydany po raz pierwszy w 1816 roku. W dziewiętnastym wieku książka ta miała kilkanaście wydań. Tu edycja z uwagami Lelewela
Cykl pieśni historyczno-patriotycznych autorstwa J.U. Niemcewicza wydany po raz pierwszy w 1816 roku, tworzący wyidealizowaną wizję przeszłości Polski.
Dzieło swe Niemcewicz pisał w latach 1808 – 1810 na zamówienie Towarzystwa Przyjaciół Nauk, którego sam został prezesem w 1827 roku.
Dzieło składa się z 32 utworów poświęconych ważniejszym postaciom historycznym (głównie władcom) oraz istotnym wydarzeniom z historii Polski. Tytuły poszczególnych pieśni (rozdziałów) to m.in.: Bogurodzica (w przekazie krakowskim, 13 – zwrotkowym, inaugurującym cykl), Bolesław Chrobry, Zawisza Czarny, Pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego (pieśń zamykająca całość). Jak widać, Niemcewicz skomponował dzieło tak, aby dawało syntezujący obraz dziejów „państwa Polan”.
Śpiewy napisane są precyzyjnym, jednoznacznym językiem. Realizują postulat klasycystycznego dydaktyzmu uwidaczniającego się w podtrzymaniu świadomości narodowej poprzez aktualizację wiedzy o przeszłości Polski, przy czym owo przypominanie opierało się na kształtowaniu obrazu uproszczonego, dzięki czemu łatwiej zapadał w pamięć a jego popularyzacja stawała się szersza. Dlatego też konstrukcja pieśni ma charakter nieskomplikowany (oczywiście nie licząc Bogurodzicy stanowiącej swoistą inwokację), widać dążenie do prostoty znamienne dla oświeceniowego klasycyzmu.
TWARDA OPRAWA PÓŁSKÓREK Z EPOKI, GRZBIET PŁASKI Z TŁOCZENIAMI I ZŁOCENIAMI
Stan DB/ grzbiet po konserwacji, wymienione wyklejki, otarcia okładki, niewielkie pieczęci i parafka ołówkiem, rdzawe plamki (foxing), drobne zabrudzenia kart, bazgroły ołówkiem na ost.k.
