JONSTON Jan
SYNTAGMA UNIVERSAE MEDICINAE PRACTICAE
Vratislaviae[Wrocław] Typis Joannis Nisi, Jenae. 1673; portret autora, 23 k., str. 1111 stron, (1); format: 11x 17,5 cm
Pierwsze wydanie, przez Estreichera notowane tylko w Bibliotece Jagiellońskiej, pozycja została przez niego opisana następująco „ 8ce, kart 21, str. 1111. (Na końcu:) Jenae, typis Johannis Nisi Anno MDCLXXIII. Dedykacya Praesuli, Consulibus Vratislaviensis Reipubl. patribus Obejmuje: Pars I: Hygienes Pars II: Theraupetices (str. 161). Pars III: Nosocomices (str 499), Kończy dzieło Liber VII: De morbis puerorum Na str 556—8 jest de porrigine et plica. Tu wyrażając się o leczeniu pliki powiada: per colatorium stramineum in alveum. quam nostri Süsse Bier vocant. Uważał się więc za niemca lubo pisał się Polonus. „
Bardzo rzadkie dzieło będące podsumowaniem całego medycznego dorobku autora, występujące o wiele rzadziej, od najbardziej znanego dzieła medycznego „Idea universae Medicinae practicae”, w przeciwieństwie od innych sztandarowych pozycji, tego autora, nie potrafiłem znaleźć innych egzemplarzy tego dzieła w handlu, obecnie, czy też w przeszłości.
Zawartość: Rebus Non Naturalibus Seu Diatetica; De Reum Non Naturalium Usu, Seu Methodo Tuendae Sanitatis; THERAPEUTICES: Pathologia, Seu Affectuum Corporis Humani Praeter Narturam; Semiotica Seu cognitione Affectuum; Methodo Affectibus Praeternaturalibus Medendi; Materia Auxiliorum, Seu , De Medicamentis; Primis Affectuum Differentiis. NOSOCOMICES: Morbis Externis; Morbis Medii Ventris; Mobis Infimi Ventris; Morbus Venenatis; Morbus Puerorum.
Jan Jonston (ur. 3 września 1603 w Szamotułach , zm. 8 czerwca 1675 w Składowicach) – polski przyrodoznawca, syn szkockiego imigranta, który uciekł przed prześladowaniami, , historyk, filozof, pedagog, lekarz, pisarz medyczny i przyrodniczy; swoje prace publikował jako Joannes Jonstonus. Europejską rangę naukową zyskał jako autor prac z dziedziny historii naturalnej, a jego dzieła były tłumaczone i wielokrotnie wznawiane.
Od 1611 uczył się przez trzy lata w szkole braci czeskich w Ostrogu , skąd przeniósł się do gimnazjum ewangelickiego w Bytomiu Odrzańskim tach 1616–1617. Kontynuował naukę w gimnazjum w Toruniu (1619–1623), skąd wyniósł doskonałą znajomość języka hebrajskiego. W latach 1623–1625 studiował w Szkocji język hebrajski, filozofię i teologię. Osiadł w Lesznie gdzie pracował jako nauczyciel prywatny oraz gimnazjalny. Następnie wiele podróżował po Europie (Włochy, Francja) i doskonalił swoje wykształcenie we Frankfurcie nad Odrą, Lipsku, Wittenberdze, Berlinie, Groningen, Franeker (od 1629 studia medyczne), Lejdzie (1630, 1632–1633), Londynie (1631) i Cambridge (1631, 1634).
Powrócił do Leszna w 1632, wkrótce został lekarzem nadwornym wojewodzica Bogusława Leszczyńskiego oraz lekarzem miejskim miasta Leszna (nosił oficjalny tytuł Archiater et Civitatis Lesnensis Physicus Ordinarius).
Jonston stworzył wybitne dzieła typu encyklopedycznego. Zgłębiał filozofię, teologię oraz nauki przyrodnicze – szczególne zasługi ma w dziedzinie entomologii, botaniki i ornitologii. W roku 1632 uzyskał doktorat z medycyny na uniwersytecie w Lejdzie i Cambridge. Jego osiągnięcia badawcze znalazły uznanie i otrzymał propozycje objęcia katedr na kilku uniwersytetach, ale żadnej nie przyjął.
Jonston był pierwszym polskim autorem, którego praca była popularyzowana w Japonii.
W 1662 opublikował Dendrographias sive historiae naturalis de arboribus et fructibus tam nostri, quam peregrini orbis libri decem figuris aeneis adornati – pierwszą na świecie monografię dendronologiczną.
W 1637 roku poślubił Krystynę, córkę Samuela Hortensiusa, aptekarza ze Wschowy, a po jej śmierci (zm. 12 lipca 1637) w roku 1638 poślubił Annę Rozynę, córkę lekarza królewskiego Mateusza Vechnera (1587–1630), także ze Wschowy. Z tego małżeństwa urodziła się czwórka dzieci (Mateusz, Jan, Anna Maria, Anna Regina), ale tylko Anna Regina przeżyła rodziców. Była żoną wrocławskiego patrycjusza Samuela von Schaff.
Pisał po łacinie, ale pomimo obcego pochodzenia uważał się zawsze za Polaka. Pisał o sobie "Polonus" lub "Scoto-Polonus". W czasie najazdu szwedzkiego w 1656 przeniósł się do swojego majątku w Składowicach koło Lubina. Tam też zmarł 8 czerwca 1675; jego zwłoki kilka miesięcy później przewieziono do Leszna.
Jonson był człowiekiem epoki baroku – wszechstronnie wykształconym, władającym 15 językami. Wydał wiele dzieł przyrodniczych i medycznych, pisanych wyłącznie po łacinie. Najważniejszą pracą było wydanie w Amsterdamie w 1644 roku dzieła medyczne pt. Idea universae medicinae (Ogólne zagadnienia praktycznej medycyny). Zajmował się anatomią, fizjologią, patologią i terapią. Odznaczał się niezwykłą płodnością literacką, wszechstronnym oczytaniem we wszystkich gałęziach wiedzy. Jego dzieła: Johani Jonstoni naturae constantia oraz Dendrographia były wielokrotnie wydawane, komentowane i niezwykle cenione w ówczesnym świecie naukowym. Uważa się, że prace Jonstona miały wpływ na filozoficzne poglądy Spinozy.
TWARDA OPRAWA PERGAMINOWA Z EPOKI Z TYTUŁEM WPISANYM INKAUSTEM NA GRZBIECIE
Stan DB/ zabrudzenia i drobne peknięcia oprawy, papier z charakterystycznymi rdzawymi przebarwieniami
